Lezingen en presentaties 2014-2015

Barbara Korun, dichteres, schrijfster, essayiste, onderwees, na het behalen van haar diploma Sloveens en vergelijkende letterkunde, literatuur in het secundair onderwijs te Ljubljana,werkte als dramaturge in verschillende theaters en is thans een gevestigde dichteres.

Na de publicatie van haar eerste boek, waarvoor ze de prijs voor beste nieuwkomer van het jaar in de wacht sleepte, begon ze op te treden als voordrager, moderator en performer. Ze heeft opgetreden op alle belangrijke Sloveense literaire festivals en op vele andere in het buitenland. Tweemaal vertegenwoordigde ze als dichteres Slovenië in het project ‘Culturele
hoofdstad van de wereld’ (2005: in Ierland, en 2010: in Duitsland). Haar gedichten zijn uitgegeven in 50 bloemlezingen in 24 talen. Ze publiceerde ook twee poëziebundels en een bundel lyrisch proza. Voor de gedichten in haar laatste bundel ontving ze de ‘Gouden vogel voor de literatuur’ en de Veronikaprijs voor beste dichtbundel van het jaar.

Met dichteressen Taja Kramberger en Tatjana Jamnik richtte ze in 2011 de internationale literaire prijs KONS op, die wordt uitgereikt aan literatuur die de maatschappij verandert en zich tegelijkertijd engageert voor maatschappelijke rechtvaardigheid.

Een gesprek met dichter Boris Chersonskij: Rusland, Oekraïne, maatschappij en poëzie.

Boris Chersonskij (1950) is afkomstig uit een Russisch-joodse artsenfamilie uit Odessa. Net als zijn moeder, vader en grootvader studeerde hij er geneeskunde. Hij specialiseerde zich in psychiatrie en psychologie. Sinds 1999 is hij voorzitter van de vakgroep klinische psychologie van de Nationale Universiteit van Odessa. Hij begon al vroeg gedichten te schrijven, publiceerde in de jaren ’80 in de emigrantenpers, maar pas na de val van het communisme en de onafhankelijkheid van Oekraïne konden zijn werken in eigen land verschijnen. Inmiddels zijn er van Chersonski zo’n twintig bundels gepubliceerd, waaronder ook vertalingen van Bijbelteksten.

Zijn bekendste boek is Familiearchief (eerste uitgave 2003), een cyclus van verhalende gedichten die de geschiedenis vertelt van leden van een Joods-Russische familie in het uiterste zuidoosten van Europa, in de driehoek met als punten de stad L’vov in het noordwesten, de stad Černovcy in het zuidwesten en Odessa in het zuidoosten. Het boek is in 2010 bekroond met de speciale prijs van de jury van de Bank Austria Literaris-prijs.

Familiearchief is in het Nederlands verschenen in een vertaling van het Gents Collectief van Poëzievertalers. Boris Chersonski, Familiearchief / Семейный архив. Amsterdam: Uitgeverij Pegasus 2014.

Miroslav Balaštík is een vooraanstaande Tsjechische criticus en bij uitgeverij HOST. Hij geeft een lezing over Milan Kundera en het uitgeven van literatuur.

Literaire ontmoeting met Sloveense dichters Barbara Pogačnik, Andrej Hočevar, Gregor Podlogar en Karlo Hmeljak

Boekvoorstelling "De Tarantas" van Vladimir Sollogoeb, vertaald door Emmanuel Waegemans

 

Programma

14.00u-14.15u:   inleiding

14.15u-15.15u:   Wim Coudenys – “Historici schrijven van het verleden naar het heden, maar kijken van het heden naar het verleden.” Over de canon van de Russische geschiedenis

Geschiedenis is niet wat in het verleden gebeurd is, maar wat gezegd wordt dat er gebeurd is. Deze waarheid geldt ook voor de Russische geschiedenis, al zijn we ons hiervan zelden bewust. Ze staat ver van ons af en kennen haar slechts voor zover ze onze eigen (vertrouwde?) geschiedenis doorkruist. Deze presentatie gaat dieper in op het ontstaan van de historiografie als discipline in de Russische 18e eeuw, de ‘ontdekking’ van het verleden en de pogingen om de ‘stilte van Moskovië’ te doorbreken. Daarnaast focust de lezing op p de interne, narratieve logica van de Russische historiografie en hoe deze het ‘uitzicht’ van de Russische geschiedenis bepaald heeft. Aan de hand van een aantal voorbeelden wordt duidelijk hoe het resultaat hiervan – de Russische historische canon – steeds door het heden gekleurd wordt, maar tegelijkertijd ook dat heden (en het gedrag van president Poetin) stuurt.

15.15u-16.15u:   Karel Berkhoff – “Ere zij Oekraïne, Ere zij de Helden”. Hoe Oekraïense politici en historici de Grote Vaderlandse Oorlog afdankten en radicale nationalisten tot vrijheidsstrijders uitriepen

Oekraïners als onschuldige helden en slachtoffers in de jaren 1930 en 1940 Stepan Bandera (1909-1959) van de Organisatie van Oekraïense Nationalisten als schrikbeeld, idool en staatsheld; Continuïteiten met de sovjetperiode: van staatswege vaststellen wie een “held” was; parochiale debatten; marginalisering van de Holocaust.

16.15u-16-45u:   Koffiepauze

16.45u-18.00u:   Sander Brouwer – De geschiedenis herhaalt zich: Poetins politieke poëtica

De politieke cultuur van de huidige Russische overheid baseert zich duidelijk op zeer uitgesproken historische claims en daarmee op een geschiedbeeld: al of niet vermeende vijanden worden consequent ingepast in het stramien van de ‘fascistische’ tegenstander van de Sovjet Unie ten tijde van de Tweede Wereldoorlog (“de geschiedenis herhaalt zich”). Om dat beeld te analyseren is het niet genoeg alleen te kijken naar inhoudelijke elementen, maar ook naar de vorm: wat voor een type chronologie wordt gehanteerd. Dit doen we steekproefsgewijs aan de hand van een aantal media waarvan het Poetin-bewind zich graag bedient: bioscoop- en TV-films, TV-documentaires, openbare ceremonies zoals
feestdagen, etc.

18.00u-18.30u:   rondetafelgesprek