Lezingen en presentaties 2015-2016

Oekraïens nationalisme: verleden en heden

Het Oekraïens politiek nationalisme is een controversieel fenomeen. Het ontstond in de 19e eeuw, maar tijdens het interbellum veranderde het in een radicale onafhankelijkheidsbeweging die sterk aanleunde bij de toenmalige Europese fascistische partijen. Tijdens Wereldoorlog II collaboreerden de Oekraïense nationalisten met de Duitse bezetters, maar nog tijdens de oorlog keerden de nationalisten zich tegen de Duitse bezetters én de Sovjettroepen en maakten ze zich schuldig aan massamoorden op etnische Polen en joden.

Vandaag zijn de Oekraïense nationalisten felle verdedigers van de territoriale integriteit van Oekraïne en van zijn westersgezinde en anti-Russische politiek. Tegelijkertijd maakt de beweging zich schuldig aan racisme, xenofobie, homofobie, enz. Toch zijn er ook heel wat gematigde Oekraïense patriotten, die zichzelf nationalisten noemen. En dan is er nog het feit dat de Russische propaganda het stereotiepe beeld van de Oekraïense nationalisten als fascisten misbruikt om het Oost-Oekraïense separatisme te verdedigen en de democratische, Europeesgezinde waarden van de recente Oekraïense revolutie te relativeren. Deze complexe situatie en de vragen die ze opwekt – hoe moeten we omgaan met het Oekraïense nationalisme, in Oekraïne zelf, maar evengoed in Europa – staan centraal in dit colloquium.

Een panelgesprek tussen drie prominente experten:

Karel Berkhoff, senior onderzoeker aan het Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies, Amsterdam en docent aan de Universiteit van Amsterdam;

Georgi  Kassianov (Georgiy Kasianov), hoofd van de afdeling Nieuwste Geschiedenis en Politiek van het Instituut voor Geschiedenis van de Nationale Academie voor Wetenschappen van Oekraïne, professor aan de vakgroep geschiedenis van de Kyiv-Mohyla Academie (Kiev), gastprofessor aan de Freie Universität Berlin;

Alexey Miller, professor aan de European University in Sint-Petersburg, gastprofessor aan de Central European University in Budapest.