RUSSIA vs LAWYERS

Rusland-Nederland, 2023, Masha Novikova

Nadat Rusland Oekraïne is binnengevallen, staat de publieke ruimte in Rusland nog meer onder druk. Het rechtsysteem wordt steeds meer misbruikt om proteststemmen het zwijgen op te leggen. Deze documentaire brengt in beeld hoe mensenrechtenadvocaten de laatste buffer vormen tussen de staat en de publieke opinie. Centraal staat advocaat Mikhail Benyash die al vele jaren activisten, bloggers en proteststemmen vertegenwoordigt en sinds kort ook de verdediging op zich neemt voor mensen die weigeren dienst te nemen in het leger.

Masha Novikova heeft meer dan drie jaar Benyash en andere mensenrechtenadvocaten gevolgd. De film documenteert hun dagelijkse strijd voor rechtvaardigheid in een land dat steeds meer op een dictatuur begint te lijken. Vaak betalen ze een hoge persoonlijke prijs om hun beroep uit te oefenen, waardoor zij zelf en hun familie gevaar lopen. Velen hebben het land al moeten verlaten, anderen proberen te blijven omdat ze het belangrijk vinden iedereen een stem te geven en omdat elke kleine actie tegen de staat belangrijk is.

De voorstelling wordt gevolgd door een Q&A met de regisseur, Masha Novikova. Inkom is gratis maar de plaatsen zijn beperkt dus inschrijven is verplicht: https://event.ugent.be/registration/russiavslawyers

 

Господ постои, името ѝ е Петрунија | God exists, her name is Petrunya

Noord-Macedonië 2019, Teona Struga Mitevska

Господ постои, името ѝ е Петрунија (God exists, her name is Petrunya) is gebaseerd op een waargebeurd verhaal uit 2014 uit het stadje Štip in Noord-Macedonië. Op zoek naar geluk, mengt Petrunya zich in een religieuze, ceremoniële wedstrijd waar enkel mannen mogen aan deelnemen. Wanneer ze de wedstrijd wint, is het hek van de dam en ontstaat er een hetze in de gemeenschap. De mannen die verloren, de kerk, de politie en zelfs de media mengen zich in de discussie over normen en waarden in de maatschappij.

De film behaalde de derde plaats (van de zestien) tijdens de 69e Berlinale. Daarnaast kreeg de film ook de LUX-onderscheiding van het Europese parlement.

 

 

Heiligen in Kerkslavische metafrasten: Wat weten we (nog niet)?

Amber Ivanov (Bulgaarse Academie voor Wetenschappen, Sofia)

Abstract

In de loop van de 14e eeuw worden nieuwe vertalingen van hagiografische teksten geïntroduceerd in het Kerkslavisch: vooral de werken van Byzantijnse auteurs, zoals de 10e-eeuwse hagiograaf Symeon Metafrastes, kennen plots een bloeiende populariteit. Hoewel – of net omdat? – ze pas later worden ‘ontdekt’ in de Slavische wereld, doen deze immens populaire Griekse herwerkingen slechts in een beperkte selectie hun intrede in de Slavische receptie. Zowel vanuit de byzantinistiek als de paleoslavistiek zijn de zogeheten Metafrastische versies van heiligenlevens nog steeds erg weinig of enkel sporadisch het onderwerp (geweest) voor wetenschappelijk onderzoek, enerzijds omwille van het grote aantal Griekse handschriften en anderzijds omwille van de latere datering in de Slavische schriftcultuur. Daardoor blijven grote vragen tot op de dag van vandaag open.

Enkele pogingen tot het systematisch kaderen van deze Slavische receptie bestaan alvast (Ivanova 2004; Vuković 2021, 2024), maar representeren slechts het prille begin. Tijdens deze lezing bespreek ik de bestudering van de Slavische vertaling van het heiligenleven van de zusters Menodora, Metrodora en Nimfodora (10 Sept.; BHBS: 199-200) als case study, waarvan enkel de Metafrastische versie is overgeleverd. Deze tekst wordt vervolgens afgetoetst in een vergelijkende analyse met de Metafrastische tekst van de heilige Thecla (24 Sept.; Ivanov 2019, 2021) met behulp van de Griekse originele teksten. Naast een zuiver tekst-kritische benadering, kijk ik naar de historische context, het hagiografische corpus gewijd aan de heiligen in het Slavisch en de rol van deze latere vertalingen voor het 14e-eeuwse doelpubliek. Op deze manier wil ik stapsgewijs een bredere, maar vooral ook concrete blik werpen op de Metafrastische vertaalslag in het Kerkslavisch.

Bio

Amber Ivanov is aangesteld als postdoctoraal onderzoeker aan het Instituut voor Literatuur van de Bulgaarse Academie voor Wetenschappen sinds 2023, waar ze werkt op zowel individuele als andere lopende onderzoeksprojecten in de sectie Oudbulgaarse literatuur. Ze is alumna van de Universiteit Gent, met studies in Klassieke filologie (Grieks en Latijn; 2014, 2015) en een doctoraat in Oost-Europese talen en culturen (Paleoslavistiek; 2023), alsook van de Universiteit van Sofia “Sv. Kliment Ohridski” (MA in Paleoslavistiek; 2016). Haar onderzoeksexpertise ligt in tekstkritiek, manuscriptenstudies en hagiologie.

Soviet literature going global: ‘International Literature’ (1932-1945) and its ‘foreign’ audiences

Yelena Ostrovskaya (University of Strassbourg)

Abstract

The International Literature journal was conceived by the International Union of Revolutionary Writers as an “organ of revolutionary militant thought” published in the four main European languages, Russian, English, German and French. In reality, however, it gave birth to four editions, united by title and editorial board, but differing in their aims and audiences, especially between the Russian and ‘foreign’ versions. While the ‘foreign’ editions originally published authors from different countries in an attempt to create a ‘commons’ of communist world literature (Clark), in the late 1930s they virtually became the mouthpiece of Soviet literature. The paper discusses the journal as a project, with a special focus on the English version and its route to foreign readers.

Between transformation and marginality: Post-socialist and post-war urban life

Vjollca Krasniqi (University of Prishtina)

Abstract

This presentation focuses on urban life at the fringe of Prishtina, the capital city of Kosovo. It discusses the histories, practices, and processes of urban transformation and marginality and how urban margins have evolved in the post-war and post-socialist contexts of the city centre. Grounded in the framework of large-scale political transformations, including post-socialism, post-war, and state-building processes, it explores their impact on urbanisation. In particular, it examines urban sprawl as a result of informal and ‘un-designed’ urbanism, providing an impetus for myriad urban scapes. These not only profoundly shape the urban social fabric, but also give rise to conflicting narratives and imaginations of city life. Adopting a critical lens on the dialectic of center-periphery and the production of scapes in Prishtina’s contested public spaces it demonstrates tensions, conflict, and contestation accompanying the urban sprawl – a by-product of the neoliberal economy – and the dynamics of post-socialist and post-war urban life in Prishtina and Kosovo as a whole.

Bio

Dr. Vjollca Krasniqi is an Associate Professor at the Faculty of Philosophy, and Faculty of Arts, at the University of Prishtina. She holds a Ph.D. from the University of Ljubljana, an M.Sc. degree in Gender, Development, and Globalization from the London School of Economics and Political Science (LSE), and a BA degree in Philosophy and Sociology from the University of Prishtina. Her main research interests are gender, nation-building, collective memory, post-war justice, and human rights. She has been teaching at the University of Prishtina, Faculty of Philosophy courses on research methods, contemporary sociological theories, ethics, gender studies, and human rights. Currently, she also teaches at the Faculty of Arts at the University of Prishtina courses on gender studies and sociology of art. She was a visiting scholar at Dartmouth College, US (2016). She is the co-founder of the University Program for Gender Studies and Research (2013-) and also served as the co-chair (2014-2018). She is a member of the steering committee of the Memory Studies Association Regional Group South East Europe (2020-). She is the co-chair of the Working Group on Training and Capacity Building of the COST Action Slow Memory (2021-). She serves on the boards of Humanitarian Law Center Kosovo (2019-), and Atifete Jahjaga Foundation (2018-), and is the chair of the Board of Directors of Save the Children Kosovo (2021-). She has worked on numerous projects on gender issues and has been active in the women’s movement in the Balkans.

A Happy Blend and a Best Buy: Tourism history and social change along the East Adriatic from the 1840s to the present

Igor Duda (Juraj Dobrila University of Pula)

Abstract

Under Habsburg rule in the 1840s, the East Adriatic coast saw the emergence of organised tourism. Among the upper classes at the time, seawater and air were considered essential for wellness during winter holidays at seaside health resorts. A century later, in socialist Yugoslavia, the rising working class became domestic tourists, with summer holidays at the beach, predominantly in Croatia, viewed as a pathway to well-being and a higher standard of living. By the 1960s, post-war social tourism was complemented with a booming commercial tourism industry, attracting millions of foreign visitors. This mass tourism reshaped local seaside communities, influenced the needs and expectations of Yugoslavia’s growing travel and consumer culture, and helped to create an open and welcoming international image for the country. The history of Adriatic tourism mirrors Croatia’s history within Austria-Hungary, Yugoslavia and later, including the economic, social and cultural changes from the 19th century to the present.

Bio

Igor Duda is a full professor at the Department of History, Faculty of Humanities, and at the Centre for Cultural and Historical Research of Socialism, Juraj Dobrila University of Pula. He is focusing on history of everyday life and social history of socialist Yugoslavia, particularly on history of leisure, tourism, consumer culture, standard of living, childhood, making of a socialist citizen and citizens’ participation in social self-management.

He was the principal investigator of the research projects Making of the Socialist Man. Croatian Society and the Ideology of Yugoslav Socialism and Microstructures of Yugoslav Socialism: Croatia 1970-1990. At the University of Pula he teaches courses in contemporary history. He also teaches at the PhD programme in modern and contemporary history at the Faculty of Humanities and Social Sciences, University of Zagreb. He is the initiator and head of the annual summer Doctoral Workshop in Pula (since 2015), co-organiser of the biennial conference series Socialism on the Bench (since 2013), as well as the co-editor-in-chief of the journal History in Flux (since 2019). He is co-founder of the Centre for Cultural and Historical Research of Socialism and the head of the Chair of Late Modern and Contemporary History.

Literaire vertaling in Russische emigratietijdschriften tijdens het Interbellum: Russia Abroad in dialoog met de gastcultuur?

Anna Namestnikov (Universiteit Gent)

Abstract

Na de Bolsjewistische revoluties van 1917 en de daaropvolgende burgeroorlog ontvluchtten meer dan een miljoen Russen hun thuisland en vormden zij Russischtalige diasporagemeenschappen wereldwijd, vooral in Europese steden als Berlijn, Parijs en Praag, maar ook in steden als New York en Harbin. Deze émigré-samenleving, vaak aangeduid als ‘Russia Abroad’, zocht manieren om om te gaan met het verlies van hun prerevolutionaire vaderland en verleden, de opkomst van de Sovjet-Unie en het leven in de nieuwe gastlanden. Dit proces, door Greta Slobin (2013) omschreven als een ‘triangulatie’ van invloedsferen, was cruciaal voor de culturele identiteit en productie van Russia Abroad en resulteerde in een voortdurende interactie met ‘de Andere’.

In deze lezing richt ik mij op een tot nu toe onderbelicht aspect van dit culturele veld, namelijk de literaire vertaling van buitenlandse literatuur naar het Russisch. Welke auteurs, genres en thema’s werden het vaakst vertaald? Wie waren de vertalers, en hoe werd deze vertaalde literatuur gepresenteerd aan de Russische émigré-lezer?

Om deze vragen te beantwoorden, analyseer ik twee populaire mainstream tijdschriften: Illjustrirovannaja Rossija (Geïllustreerd Rusland, Parijs; 1924-1939) en Roebezj (Grens, Harbin; 1927-1945). Beide publicaties brachten regelmatig literaire vertalingen, naast een brede mix van andere content (Russische literatuur, nieuws, satire, kruiswoordpuzzels, modepagina’s, etc.), maar opereerden in verschillende gastlanden (Frankrijk en China). Door deze twee tijdschriften met elkaar te vergelijken, stel ik de vraag centraal of en hoe literaire vertaling werd ingezet om een dialoog met de gastcultuur aan te gaan.

Bio

Anna Namestnikov is an FWO Fundamental Research Fellow at the Russian section of the Department of Translation, Interpreting and Communication (Faculty of Arts and Philosophy, Ghent University), where she is a member of the TRACE research group. She obtained a Master of Arts in Eastern European Languages and Cultures (Russian and Bosnian/Croatian/Serbian) in 2019-2020 (Ghent University). Before starting her FWO project, Anna worked as a teaching and research assistant (September 2021 – November 2023, Department of Translation, Interpreting and Communication, Ghent University), where she co-taught courses on Russian grammar and Russian literature and conducted preliminary research for her PhD project. As of November 2023 she has been working on a PhD project on the system of translation in Russian émigré periodicals (1919-1939) under the supervision of Piet Van Poucke.

Critical feminist perspectives on peace and security in the Armenian-Azerbaijani conflict

Sevinj Samadzade (Universiteit Gent)

Abstract

This lecture critically interrogates the Nagorno-Karabakh conflict through a feminist lens, questioning both the historical and contemporary peacebuilding efforts that often fail to address the deep-rooted issues of militarism, nationalism, and gender injustices inherently connected with the conflict context. It challenges the prevailing liberal peace frameworks that see gendered inclusion as immanence within the already patriarchal power structures rather than dismantling them. By focusing on the Armenian-Azerbaijani context, the lecture critiques how peacebuilding initiatives have historically sidelined the lived experiences of women and other marginalized genders in conflict zones.

Drawing from the stories of women in both Armenia and Azerbaijan, the lecture reveals the contradictions between peace rhetoric and the reality of heightened militarized masculinities and nationalism, which frequently exclude or instrumentalize women’s subjectivities. This approach critically reflects on the very nature of peacebuilding, calling into question whether current models truly foster sustainable peace or perpetuate cycles of violence and exclusion. It ultimately argues for a radical rethinking of peace and security, one that places the transformative potential of feminist approaches at the centre of conflict resolution efforts.

Bio

Sevinj Samadzade is a PhD Fellow at Ghent University, affiliated with both the Department of Political Science and the Department of Social Work and Social Pedagogy. She also holds a fellowship at the United Nations University-CRIS, where she is part of the Migration and Social Policy Cluster. Her PhD research explores the ways social work practices can reproduce geopolitical dynamics, aiming to deepen the understanding of the interaction between global and local scales in social welfare provisions.

Sevinj earned her master’s degree in Middle East, Caucasus, and Central Asian Security Studies from the University of St. Andrews in Scotland. Her work has primarily focused on the gender, peace, and security nexus in the South Caucasus region. With over a decade of experience working with various civil society groups in Azerbaijan and Georgia, she has been involved in processes related to dealing with the past, researching alternative histories, and the daily politics of armed conflicts. Additionally, she has implemented gender and peace education throughout the wider region.

Workshop ‘The social experiences of urban space in socialist cities of Eastern Europe’

This workshop brings together urban historians and scholars of cognate disciplines with a historical perspective for a discussion of the variegated social experiences of the socialist city in Eastern Europe. The workshop invites case studies focussing on singular cities, multiple sites or regions from across the Soviet bloc and Yugoslavia. It particularly welcomes studies of second-tier or unexemplary socialist cities or regions. Possible topics for contributions include (but are not restricted to):

  • Socio-spatial differentiation within urban environments and across regions.
  • Rural-to-urban migration and rurbanisation.
  • Social practices, including segregation and conviviality.
  • Discourses of urbanity.
  • Legacies of imperial and socialist urbanisation.

 

Deadline for 300-word abstract and bio: 30 September 2024

 

Keynote: Heather D. DeHaan (Binghamton University)

 

Organisers: Brigitte Le Normand (Maastricht University) & Pieter Troch (Ghent University)

 

Social experiences of urban space_CfP

Balada | A Balad

Bosnië & Herzegovina 2022, Aida Begić 

Balada is een moderne interpretatie van het “perfecte vrouwbeeld” dat in veel Zuidslavische folklore ballades naar voren komt. In die ballades schikten vrouwen zich vaak aan hun tragische lot, in deze film, echter, gaat Begić op zoek naar moderne vrouwelijke liefde, vrijheid en identiteit.

Het hoofdpersonage van de film, Merjem-Meri, is een dertigjarige huisvrouw en moeder van de achtjarige Mila. Ze verhuist na een huwelijk van tien jaar weer naar haar ouderlijke huis. Meri ontdekt er snel dat ze er verstrikt raakt in een web van provinciale regels, verwachtingen en een complexe relatie met haar ambitieuze moeder en haar verwende jongere broer. In een poging om zichzelf opnieuw te leren kennen, waagt ze zich aan een auditie voor een film die in haar buurt zal opgenomen worden.